Quick Response Manufacturing (QRM) is een organisatiebrede strategie die doorlooptijdverkorting als primair concurrentievoordeel inzet.
Het is geen vervanging van Lean, [[just-in-time-productie|Just in Time]] of planning, maar een aanvullend systeem dat juist in high-mix, low-volume omgevingen werkt — zoals de meeste metaalbewerkings- en machinebouwbedrijven in Nederland.
Kerninzicht: Waar Lean verspilling minimaliseert, kiest QRM tijd als sturingsvariabele. Tijdreductie maakt verspilling zichtbaar, dwingt tot betere keuzes en verbetert leverbetrouwbaarheid, kosten en flexibiliteit tegelijk.
Waarom QRM?
- Traditionele KPI’s misleiden. Maximale machinebenutting (90–95%) lijkt efficiënt, maar veroorzaakt wachtrijen, spoedorders en chaos.
- Tijd = echte kosten. In metaalbewerking is vaak minder dan 10% van de totale doorlooptijd bewerkingstijd; de rest is wachten, transport, omstellen, goedkeuringen en administratie.
- Strategische context. In maatwerk en kleine series is variatie onvermijdelijk. QRM leert variabiliteit accommoderen in plaats van proberen uit te bannen.
Vier kernconcepten van QRM
-
De kracht van tijd
- MCT (Manufacturing Critical-path Time): totale orderdoorlooptijd van aanvraag tot eerste levering.
- Grey Zone: wachttijd, transport, administratief.
- White Zone: feitelijke bewerking.
→ Tijdgericht sturen maakt verborgen verliezen zichtbaar.
-
Organisatiestructuur
- QRM-cellen: teams en middelen rondom productfamilies, in plaats van functionele afdelingen (snijden apart, lassen apart).
- Q-ROCs: toepassing in kantoorprocessen (offertes, engineering, materiaalplanning).
→ Doorlooptijd verkorten gebeurt óók op kantoor, niet alleen in de fabriek.
-
Systeemdynamiek
- Bewuste capaciteitsbuffers (70–80%) in plaats van maximale bezetting.
- Kleinere batches ondanks hogere omsteltijd: sneller reageren is waardevoller dan schijnbare efficiëntie.
- Goede vs. slechte variabiliteit: fouten elimineren, klantgerichte flexibiliteit ondersteunen.
→ Doorlooptijd reduceren vraagt ander denken over bezetting, planning en variatie.
-
Bedrijfsbrede toepassing
- POLCA (Paired-cell Overlapping Loops of Cards): besturing die productiecapaciteit afstemt op echte celbelasting.
- Toepasbaar in engineering, inkoop en sales: levertijden beloven op basis van capaciteit in plaats van onderbuikgevoel.
→ QRM is een bedrijfsstrategie, geen werkvloertrucje.
Relatie tot andere methoden
- Lean: complementair, QRM vult Lean aan in high-mix, low-volume omgevingen waar standaard lean-instrumenten (zoals takt of kanban) vastlopen.
- ERP & planning: QRM vervangt geen systemen, maar vraagt dat systemen tijdgericht plannen en rapporteren (MCT, POLCA, FTMS).
- TOC (Theory of Constraints): waar TOC bottlenecks centraal zet, kijkt QRM breder naar doorlooptijd als maat voor concurrentiekracht.
Kritische kanttekening
- Geen quick fix. QRM vraagt leiderschapskeuzes, nieuwe prestatie-indicatoren en vaak een reorganisatie.
- Minder machinebenutting voelt onnatuurlijk. Het is tegen-intuïtief om minder druk te plannen, maar noodzakelijk om de doorlooptijdspiral te doorbreken.
- Contextgevoelig. De belofte (doorlooptijd -50% tot -90%) komt alleen uit in bedrijven die bereid zijn organisatiebreed te veranderen, niet enkel op de werkvloer.
Bronnen & verdieping
- Rajan Suri — Quick Response Manufacturing: A Companywide Approach to Reducing Lead Times
- Lean Team — It’s About Time
- Procesverbeteren.nl over POLCA
- Center for QRM (qrmcenter.org)
← Terug naar Procesoptimalisatie & Organisatie kaart