Quick Response Manufacturing (QRM) is een organisatiebrede strategie die doorlooptijdverkorting als primair concurrentievoordeel inzet.

Het is geen vervanging van Lean, [[just-in-time-productie|Just in Time]] of planning, maar een aanvullend systeem dat juist in high-mix, low-volume omgevingen werkt — zoals de meeste metaalbewerkings- en machinebouwbedrijven in Nederland.

Kerninzicht: Waar Lean verspilling minimaliseert, kiest QRM tijd als sturingsvariabele. Tijdreductie maakt verspilling zichtbaar, dwingt tot betere keuzes en verbetert leverbetrouwbaarheid, kosten en flexibiliteit tegelijk.


Waarom QRM?

  • Traditionele KPI’s misleiden. Maximale machinebenutting (90–95%) lijkt efficiënt, maar veroorzaakt wachtrijen, spoedorders en chaos.
  • Tijd = echte kosten. In metaalbewerking is vaak minder dan 10% van de totale doorlooptijd bewerkingstijd; de rest is wachten, transport, omstellen, goedkeuringen en administratie.
  • Strategische context. In maatwerk en kleine series is variatie onvermijdelijk. QRM leert variabiliteit accommoderen in plaats van proberen uit te bannen.

Vier kernconcepten van QRM

  1. De kracht van tijd

    • MCT (Manufacturing Critical-path Time): totale orderdoorlooptijd van aanvraag tot eerste levering.
    • Grey Zone: wachttijd, transport, administratief.
    • White Zone: feitelijke bewerking.
      → Tijdgericht sturen maakt verborgen verliezen zichtbaar.
  2. Organisatiestructuur

    • QRM-cellen: teams en middelen rondom productfamilies, in plaats van functionele afdelingen (snijden apart, lassen apart).
    • Q-ROCs: toepassing in kantoorprocessen (offertes, engineering, materiaalplanning).
      → Doorlooptijd verkorten gebeurt óók op kantoor, niet alleen in de fabriek.
  3. Systeemdynamiek

    • Bewuste capaciteitsbuffers (70–80%) in plaats van maximale bezetting.
    • Kleinere batches ondanks hogere omsteltijd: sneller reageren is waardevoller dan schijnbare efficiëntie.
    • Goede vs. slechte variabiliteit: fouten elimineren, klantgerichte flexibiliteit ondersteunen.
      → Doorlooptijd reduceren vraagt ander denken over bezetting, planning en variatie.
  4. Bedrijfsbrede toepassing

    • POLCA (Paired-cell Overlapping Loops of Cards): besturing die productiecapaciteit afstemt op echte celbelasting.
    • Toepasbaar in engineering, inkoop en sales: levertijden beloven op basis van capaciteit in plaats van onderbuikgevoel.
      → QRM is een bedrijfsstrategie, geen werkvloertrucje.

Relatie tot andere methoden

  • Lean: complementair, QRM vult Lean aan in high-mix, low-volume omgevingen waar standaard lean-instrumenten (zoals takt of kanban) vastlopen.
  • ERP & planning: QRM vervangt geen systemen, maar vraagt dat systemen tijdgericht plannen en rapporteren (MCT, POLCA, FTMS).
  • TOC (Theory of Constraints): waar TOC bottlenecks centraal zet, kijkt QRM breder naar doorlooptijd als maat voor concurrentiekracht.

Kritische kanttekening

  • Geen quick fix. QRM vraagt leiderschapskeuzes, nieuwe prestatie-indicatoren en vaak een reorganisatie.
  • Minder machinebenutting voelt onnatuurlijk. Het is tegen-intuïtief om minder druk te plannen, maar noodzakelijk om de doorlooptijdspiral te doorbreken.
  • Contextgevoelig. De belofte (doorlooptijd -50% tot -90%) komt alleen uit in bedrijven die bereid zijn organisatiebreed te veranderen, niet enkel op de werkvloer.

Bronnen & verdieping

  • Rajan Suri — Quick Response Manufacturing: A Companywide Approach to Reducing Lead Times
  • Lean Team — It’s About Time
  • Procesverbeteren.nl over POLCA
  • Center for QRM (qrmcenter.org)

← Terug naar Procesoptimalisatie & Organisatie kaart