Industrie 5.0 vertegenwoordigt de volgende stap in de industriële ontwikkeling: de convergentie van menselijke intelligentie en kunstmatige intelligentie. Waar industrie-4.0 draaide om connectiviteit en het doorbreken van datasilo’s, legt Industrie 5.0 de nadruk op hoe AI menselijke creativiteit, besluitvorming en veiligheid versterkt.
Definitie
Industrie 5.0, ook wel de vijfde industriële revolutie genoemd, richt zich op de samenwerking tussen mens en machine. Het gaat verder dan automatisering en data-uitwisseling: AI en andere slimme technologieën worden ingezet om menselijke capaciteiten te vergroten in plaats van te vervangen.
“De vijfde industriële revolutie begon in de herfst van 2022 toen ChatGPT werd gelanceerd… het gaat over de convergentie van menselijke en kunstmatige intelligentie.”
— Walker Reynolds
Relatie met Industrie 4.0
Industrie 4.0 creëerde de basisarchitectuur: alle systemen, van ERP en MES tot PLC en SCADA, verbonden in één Unified Namespace. Dit doorbrak de traditionele scheiding tussen afdelingen en maakte data beschikbaar voor de hele organisatie.
Industrie 5.0 bouwt hierop voort door AI actief in te zetten op deze data. Bedrijven die hun data-architectuur niet op orde hebben, kunnen de sprong naar 5.0 niet maken. AI kan immers niets leren van opgesloten of slecht gedefinieerde gegevens.
De echte technologische vooruitgang zit in het vermogen om iedereen een data-analist te maken. AI vertaalt ruwe data naar inzichten en kan zelfs software en oplossingen genereren. Dit versnelt ontwikkelingstrajecten tot wel tien keer, mits de data toegankelijk en AI-klaar is.
“AI maakt van iedereen een data-analist — maar alleen als je de data ook beschikbaar maakt.”
— Walker Reynolds
Kernconcepten
Industrie 5.0 draait om mens-machine synergie.
- Menselijke intelligentie: creativiteit, probleemoplossing en ethiek.
- Machine-efficiëntie: snelheid, precisie en patroonherkenning.
- Cobot-technologie: robots die veilig en direct met mensen samenwerken.
- Augmented intelligence: AI die menselijke besluitvorming ondersteunt in plaats van overneemt.
Daarnaast is er een duidelijke focus op duurzaamheid en human-centric manufacturing. Slimme systemen optimaliseren energiegebruik, reduceren afval en ondersteunen circulaire processen, terwijl de menselijke rol centraal blijft staan.
Toepassingen
In de praktijk betekent dit bijvoorbeeld:
- AI-ondersteunde kwaliteitscontrole, waarbij de machine afwijkingen detecteert en de mens de uiteindelijke beoordeling maakt.
- Predictive maintenance die niet alleen storingen voorspelt, maar ook rekening houdt met menselijke planning en expertise.
- Mass customization, waarbij productie flexibel wordt afgestemd op individuele klantbehoeften.
- AR-interfaces die operators real-time begeleiden en trainen.
Verschil met Industrie 4.0
Aspect | Industrie 4.0 | Industrie 5.0 |
---|---|---|
Focus | Connectiviteit en automatisering | Samenwerking mens en AI |
Doelstelling | Efficiëntie en productiviteit | Personalisatie en duurzaamheid |
Technologie | IoT, cloud, big data | AI, AR/VR, NLP, cobots |
Werknemers | Rollen aangepast aan automatisering | Capaciteiten versterkt door AI |
Besluitvorming | Data-gedreven | AI-ondersteund, mens-gevalideerd |
Adoptie en toekomst
Hoewel Industrie 5.0 al zichtbaar is sinds 2022, werken veel bedrijven nog steeds in een Industrie 3.0- of 4.0-context. Vroege adopters experimenteren met AI-gedreven processen, maar de meerderheid mist nog de juiste datafundamenten.
De route is duidelijk: zonder de connectiviteit van Industrie 4.0 geen intelligentie van Industrie 5.0. Bedrijven die hun data nu al AI-klaar maken, bouwen een blijvend concurrentievoordeel op.
Gerelateerde begrippen
- Industrie 4.0 – fundament van data en connectiviteit
- Kunstmatige Intelligentie (AI) – centrale technologie
- Collaborative robots (cobots) – fysieke samenwerking
- Augmented Reality (AR) – menselijke interface
- Digitale transformatie – bredere context
Bronnen
- Europese Commissie – Industry 5.0: Towards a sustainable, human-centric and resilient European industry (2021)
- Walker Reynolds – inzichten over de vijfde industriële revolutie
- World Economic Forum – Future of Jobs Report (2023)
- MIT Technology Review – artikelen over human-AI samenwerking
- Accenture – Human + Machine: Reimagining Work in the Age of AI
← Terug naar 5.0 kaart