Procesbeschrijving is de systematische documentatie van werkwijzen, verantwoordelijkheden en controles binnen productie- en bedrijfsprocessen. In de metaalindustrie vormen procesbeschrijvingen de basis voor ISO 9001 implementatie en ondersteunen zij verandermanagement door duidelijke structuur en transparantie.

Definitie

Procesbeschrijving is de gestructureerde vastlegging van alle stappen, inputs, outputs, verantwoordelijkheden en controlepunten van een proces. In de context van ISO 9001 en kwaliteitsmanagement moeten procesbeschrijvingen helder, actueel en praktisch uitvoerbaar zijn. Voor de metaalindustrie omvatten ze zowel productieprocessen als ondersteunende processen zoals inkoop, onderhoud en kwaliteitscontrole.

Kenmerken

Processtructuur

  • Procesinput: Materialen, informatie en resources die het proces binnenkomen
  • Procesactiviteiten: Concrete stappen en handelingen in volgorde
  • Procesoutput: Eindproducten, diensten of informatie die het proces verlaten
  • Procescontroles: Controlepunten, metingen en verificaties tijdens het proces

Documentatie-elementen

  • Doel en scope: Waarom het proces bestaat en wat het bereik is
  • Verantwoordelijkheden: Wie doet wat binnen het proces
  • Inputs en outputs: Wat er in het proces ingaat en wat eruit komt
  • Procesflow: Visuele weergave van processtappen via stroomdiagrammen

Stroomdiagrammen (Flowcharts)

  • Processtap symbolen: Rechthoeken voor activiteiten, diamanten voor beslispunten
  • Flowlijnen: Pijlen die de richting en volgorde van het proces aangeven
  • Beslispunten: Ja/nee keuzes die het proces kunnen splitsen of samenvoegen
  • Start/stop punten: Duidelijke begin- en eindpunten van het proces

ISO 9001 Vereisten

  • Proces-identificatie: Alle processen moeten geïdentificeerd en gedocumenteerd zijn
  • Proces-interacties: Hoe processen met elkaar verbonden zijn
  • Proces-criteria: Meetbare criteria voor procesbeheersing en -effectiviteit
  • Resource-toewijzing: Welke mensen, middelen en informatie nodig zijn

Toepassing

Productieprocessen in de Metaalindustrie

  • Laprocessen: Stap-voor-stap beschrijving van lasvoorbereiding tot eindcontrole
  • Bewerkingsprocessen: Beschrijving van frezen, draaien, slijpen inclusief machine-instellingen
  • Assemblagprocessen: Montage-instructies met kwaliteitscontroles per stap
  • Behandelingsprocessen: Oppervlaktebehandeling, warmtebehandeling met procesparameters

Ondersteunende Processen

  • Inkoop en leveranciersbeheer: Van behoeftebepaling tot levering en beoordeling
  • Onderhoud: Preventief en correctief onderhoud van machines en apparatuur
  • Kwaliteitscontrole: Inspectie- en testprocedures voor materialen en producten
  • Document- en revisiebeheer: Beheer van tekeningen, specificaties en procedures

Stroomdiagram Voorbeelden voor ISO 9001

Klachtafhandeling Proces

Start → Klacht ontvangen → Klacht registreren → 
Oorzaakanalyse → Correctieve maatregelen → 
Implementatie → Verificatie effectiviteit → 
Klant informeren → Proces afsluiten

Inkoop Materialen Proces

Materiaalbehoefte → Leverancierselectie → 
Offerte aanvragen → Offerte beoordelen → 
Bestelling plaatsen → Levering ontvangen → 
Inkomende controle → Goedkeuring/afkeuring → 
Opslag/gebruik → Leveranciersbeoordeling

Productie Planning

Klantorder → Capaciteitsplanning → 
Materiaalbeschikbaarheid → Werkorderaanmaak → 
Productie inplannen → Productie uitvoeren → 
Kwaliteitscontrole → Verzending → 
Klant feedback

Verwante begrippen

ISO 9001 Kwaliteitsmanagement:

Procesoptimalisatie:

Verandermanagement:

Verwante concepten

Documentatie en Instructies:

Kwaliteitscontrole:

Metaalindustrie Specifiek:

  • Productpaspoort - Digitale procestraceerbaarheid
  • Batchnummer - Koppeling van processen aan productielots
  • MES - Digitale procesbesturing en monitoring

Bronnen

  • ISO 9001:2015 - Quality management systems — Requirements
  • ISO 9000:2015 - Quality management systems — Fundamentals and vocabulary
  • NEN-EN-ISO 9001:2015 - Nederlandse implementatie
  • APQP (Advanced Product Quality Planning) - Automotieve procesontwikkeling
  • BPMN 2.0 (Business Process Model and Notation) - Standaard voor procesmodellering

← Terug naar Productstructuur & Documentatie kaart