Kompas

Just‑in‑time productie (JIT)

4 minuten leestijd

Just‑in‑time productie (JIT) is een begrip binnen de industriële digitalisering en procesoptimalisatie & organisatie.

Definitie

Just-in-time productie (JIT) is een productiefilosofie die materialen en onderdelen precies levert wanneer ze nodig zijn in het productieproces. Het minimaliseert voorraad, reduceert verspilling en verbetert cashflow door pull-gebaseerde planning.

Kenmerken

Just-in-Time (JIT) is gebaseerd op een aantal kernprincipes die gericht zijn op het elimineren van verspilling en het optimaliseren van de flow:

1. Pull-systeem

  • Vraaggestuurd: Productie wordt getriggerd door de daadwerkelijke vraag van de klant of de volgende stap in het proces, in plaats van door een push-systeem gebaseerd op voorspellingen.
  • Minimale voorraad: Alleen produceren wat nodig is, wanneer het nodig is, in de hoeveelheid die nodig is.

2. Kleine Batchgroottes

  • Flexibiliteit: Maakt snelle aanpassing aan veranderingen in de vraag mogelijk.
  • Kortere doorlooptijden: Vermindert de tijd die nodig is om een product door het proces te leiden.
  • Snellere detectie van problemen: Problemen worden sneller zichtbaar bij kleinere batches.

3. Snelle Omstellingen (SMED)

  • Single-Minute Exchange of Die (SMED): Technieken om de tijd die nodig is voor machine-omstellingen (setups) drastisch te verkorten, waardoor kleine batches economisch haalbaar worden.
  • Voorbeeld: Het wisselen van gereedschap op een CNC-machine in minuten in plaats van uren.

4. Continue Flow

  • Eliminatie van wachttijden: Producten bewegen soepel door het productieproces zonder onnodige stops of wachttijden tussen de stappen.
  • Geoptimaliseerde lay-out: Werkstations zijn zo georganiseerd dat de flow van materialen en producten efficiënt is.

5. Kwaliteit bij de Bron (Jidoka)

  • Ingebouwde kwaliteit: Fouten worden voorkomen of onmiddellijk gedetecteerd en gecorrigeerd op het moment dat ze optreden.
  • Autonomatie (Jidoka): Machines stoppen automatisch bij een afwijking, waardoor defecte producten niet verder in het proces komen.
  • Poka-Yoke: Foutpreventiemechanismen om menselijke fouten te voorkomen.

6. Gestandaardiseerd Werk

  • Consistente processen: Werkinstructies en procedures zijn gestandaardiseerd om consistentie en efficiëntie te waarborgen.
  • Basis voor verbetering: Gestandaardiseerd werk vormt de basis voor continue verbetering (Kaizen).

7. Sterke Leveranciersrelaties

  • Betrouwbare leveringen: Leveranciers leveren kleine, frequente batches van hoge kwaliteit, precies op tijd.
  • Samenwerking: Nauwe samenwerking met leveranciers om de hele toeleveringsketen te optimaliseren.

Toepassing

Just-in-Time (JIT) is breed toepasbaar in diverse productieomgevingen, met name in de maakindustrie:

1. Automotive Industrie

  • Pionier: Toyota is de grondlegger van JIT met het Toyota Production System (TPS).
  • Toepassing: Onderdelen worden precies op tijd geleverd aan de assemblagelijn, waardoor enorme voorraden worden vermeden en de productieflexibiliteit toeneemt.

2. Elektronica Productie

  • Snelle productcycli: JIT is essentieel in sectoren met snel veranderende technologie en korte productlevenscycli.
  • Voorraadbeheer: Minimaliseert de voorraad van dure componenten en voorkomt veroudering.

3. Metaalbewerking

  • Kleine series: JIT-principes worden toegepast om de doorlooptijden voor kleine tot middelgrote series te verkorten.
  • Flexibele productie: Snelle omstellingen (SMED) maken het mogelijk om efficiënt te wisselen tussen verschillende producten.

Voordelen

  • Gereduceerde voorraadkosten: Minder kapitaal vast in voorraad, lagere opslagkosten.
  • Verbeterde cashflow: Minder geld vast in voorraad betekent meer liquide middelen.
  • Kortere doorlooptijden: Snellere respons op klantvragen en marktveranderingen.
  • Hogere kwaliteit: Problemen worden sneller zichtbaar en gecorrigeerd, wat leidt tot minder defecten.
  • Minder verspilling: Eliminatie van overproductie, wachttijden en onnodige bewegingen.
  • Verhoogde flexibiliteit: Gemakkelijker aanpassen aan veranderende vraag en productmix.
  • Sterkere leveranciersrelaties: Nauwe samenwerking leidt tot betrouwbaardere toeleveringsketens.

Uitdagingen

  • Afhankelijkheid van leveranciers: Verstoringen in de toeleveringsketen kunnen grote gevolgen hebben.
  • Minder buffer: Kleine voorraden bieden weinig marge bij onverwachte problemen.
  • Hoge eisen aan kwaliteit: Fouten in eerdere stappen hebben directe impact op de volgende.
  • Complexiteit van implementatie: Vereist een cultuurverandering en nauwe samenwerking door de hele organisatie.

Gerelateerde begrippen

Bronnen

  • Taiichi Ohno: Toyota Production System: Beyond Large-Scale Production (1988). De grondlegger van JIT.
  • Jeffrey Liker: The Toyota Way: 14 Management Principles from the World’s Greatest Manufacturer (2004). Beschrijft de principes van TPS en JIT.

← Terug naar Procesoptimalisatie & Organisatie kaart

Grafiekweergave

Backlinks